چاقی ، اضافه وزن

چاقی

تعریف : چاقی به حالتی گفته می شود که بافت چربی بیش از حد طبیعی در بدن فرد انباشته شده باشد. انباشت بیش از حد بافت چربی می‌تواند باعث افت شاخص‌های سلامتی ، از جمله کاهش میانگین طول عمرو یا کاهش کیفیت زندگی گردد.

چاقی (Obesity) و اضافه وزن جز همان چربی‌های اضافه‌ای که دور شکم ، پهلو، ران و باسن می‌بینید، چیز دیگری نیست. وقتی ذخایر چربی بدن بیش از حد طبیعی می‌شود، با این مشکل و یا شاید بهتر باشد بگوییم با این بیماری مواجه می‌شوید.

دسته بندی BMI

بیماری چاقی عبارت است از یک سری اختلالات پزشکی که علت آن وجود چربی اضافی در بدن است . و موجب شده اثراتی زیان بار بر سلامتی شخص وارد کرده باشد . شدت مرض چاقی به وسیله شاخص وزن نسبت به قد( BMI) و ارزیابی‌های بیشتر باچگونگی توزیع چربی در بدن با اندازه گیری دورکمر وشکم و فاکتورهای دیگر و وضعیت خطرپذیری قلبی-عروقی تعریف می‌شود . BMI به شدت به دو عامل مقدار درصد چربی و مقدار مطلق چربی بدن وابسته می‌باشد.

شایع‌ترین روش برای تخمین چاقی استفاده از شاخص توده بدن (BMI) است. شاخصی که با تقسیم کردن وزن شخص بر حسب کیلوگرم بر توان دوم قد شخص بر حسب متر به دست می‌آید. مثلا کسیکه 90 کیلو وزن دارد و قدش 160 س است 90 را باید تقسیم بر 1/6 ضربدر 1/6 کرد ، که حاصل آن 35/1 می شود . و BMI = 35 بمعنای اضافه وزن نسبتا زیاد است که فکری اساسی برای اصلاح آن باید کرد .
طبق تعریف هنگامی که شاخص توده بدن از ۳۰ بیشتر شود، آن فرد چاق محسوب می‌شود .

مقدار شاخص توده بدنیBMI	وضعیت بدنی
کمتر از ۱۸.۵	لاغر، کمبود وزن دارید
بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹	خوشحال باشید، نرمال هستید!
بین ۲۵ تا ۲۹.۹	روی مرز چاقی قرار دارید.
بین ۳۰ تا ۳۴.۹	چاق هستید
بین ۳۵ تا ۳۹.۹	اضافه وزن بسیار زیادی دارید
بیشتر از ۴۰	به بیماری چاقی مبتلا هستید.

ارتباط چاقی با سلامتی و بیماری

وزن زیاد بدن عامل بیماری‌های متفاوتی می‌باشد، به خصوص بیماری‌هایی از قبیل: بیماری قلبی عروقی ، دیابت نوع دو م ، آپنه در خواب ، انواع خاصی از سرطان ، آرتروز و آسم . در نتیجه مرض چاقی به عنوان عامل کاهش عمر متوسط شناخته شده است .
براساس آمار موجود، میزان مرگ و میر ناشی از چاقی از مجموع مرگ و میر ناشی از چهار سرطان شایع ریه، سینه، روده و پروستات بیشتر است.

در مطالعات جدید مشاهده شده که حجم ماده سفید مغز در افراد چاق نسبت به همتایان لاغر کمتر است . البته نکته جالب توجه در این تحقیقات این بود که با وجود این اختلاف در ماده سفید مغزی این دو گروه، تفاوت چندانی در عملکرد شناختی آن‌ها وجود نداشت. گرچه نتایج و پیامدهای این تحقیقات هنوز کامل مشخص نیست اما احتمال می‌رود چاقی و پیری مغز با یکدیگر مرتبط باشند.

دیابت نوع ۲

چرا چربی اضافه باعث می شود قند خون بالا رود؟ چون چربی‌های اضافه ، مقاومت بدن را نسبت به انسولین افزایش می‌دهد. به همین دلیل هورمون انسولین که از پانکراس (لوزالمعده) ترشح می‌شود، نمی‌تواند قند را به سلول‌های بدن برسانند. در نتیجه گلوکز در خون تجمع پیدا می‌کند و قند خون بالا می‌رود.

درد زانو ( آرتروز )

مفصل زانو تا حد معینی می‌تواند اضافه وزن را تحمل کند . وزن اضافی با وارد کردن فشار به زانوها موجب سایش غضروفهای مفصلی می شود و بدنبال آن درد و عدم توانائی در بالا رفتن از پله می شود .

خروپف

مشکل این است که اغلب افراد فکر می‌کنند که چربی‌های اضافه فقط در ناحیه شکم، باسن، ران و پهلو‌ها جمع می‌شود. اما جالب اینجاست که گردن هم برای ذخیره‌سازی چربی مستعد است . چربی اضافه ی موجود در گردن راه‌های هوایی را تنگ می‌کند و ممکن است باعث آپنه ( قطع تنفس ) درخواب و در نهایت خروپف‌های شدید شبانه می‌شود .

درمان با رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب

داشتن رژیم غذایی مناسب، نکته کلیدی در کاهش وزن است . بهترین رژیم، رژیمی است که در طولانی مدت باعث کاهش وزن شود . به این موضوع دقت کنید رژیم‌های پیشنهادی در فضای مجازی برای همه یکسان تعریف می‌شود . در حالیکه متخصص تغذیه ، رژیم غذایی را با توجه به وضعیت سلامتی عمومی شما، میزان اضافه وزن، بیماری‌های زمینه‌ایی، سن و داروهای مصرفی شما تجویز می‌کند . رژیم غذایی کاهش وزن باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد .

غذا کم کالری باشد مانند میوه و سبزیجات

نمک و شکر را حذف یا در کمترین مقدار ممکن مصرف کنید .

غذاهای چرب و پرکربوهیدرات خیلی محدود شود .

نوشیدنی‌های صنعتی در آن وجود نداشته باشد .
چون یبوست در دوران رژیم غذایی رایج است ، برای پیشگیری از ایجاد یبوست لازمست آب فراوان نوشیده شود .
بهتر است هر روز صبحانه بخورید ، زیرا کسانیکه صبحانه نمی خورند در طول روز ریزه خواری می کنند و نتیجۀ عکس گرفته می شود .

برنامه ورزشی منظم

اگر عزم خود را جزم کرده‌اید که چاقی و اضافه‌ وزن را شکست دهید، باید رابطه خوبی با ورزش منظم و اصولی داشته باشید. اگر باشگاه رفتن برایتان مشکل است یا هزینه ی آنرا ندارید ویا فرصت مناسب برای باشگاه رفتن ندارید ، لازم نیست حتما به باشگاه بروید، پیاده‌ روی سریع طوریکه به افزایش متابولیسم و سوزاندن چربی‌های اضافه کمک کند می تواند جایگزین ورزش شود . مضافا اینکه بجز پیاده روی حدود صد نوع حرکت نرمشی بدون وسیله در منزل می توانید اجام دهید که حسابی تعریق و وزن کم کنید . نمونۀ این نرمشها را صبحها در کانال سه تلویزیون می توانید مشاهده کنید .
توصیه می شود افراد چاق در هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط داشته باشند.

جراحی لاغری

در جراحی لاغری در قسمت‌هایی از دستگاه گوارش تغییراتی ایجاد می‌شود که با کوچک کردن معده یا کوتاه کردن مسیر عبور غذا ، جذب غذا کمتر می شود و در نتیجه کاهش وزن را در پی خواهد داشت . جراحی لاغری برای همه مناسب نیست . افراد زیر کاندیدای جراحی لاغری هستند :

شاخص توده بدنی آنها بیشتر از ۴۰ باشد .

روش‌های مرسوم لاغری برای آنها مفید نبوده باشد .

با وزن ایده‌ال ۴۵ کیلوگرم فاصله داشته باشند .

با یکی از بیماری‌های مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، آپنه درخواب ویا بیماری کیسه صفرا درگیر باشند .

مواد غذایی کاهنده اشتها

هیچیک ازوعده های غذایی را نباید حذف کنید ، زیرا حذف هر یک از وعده‌های غذایی باعث تحریک مغز به پرخوری می‌شود .

افزودن ریزمغذی مس به رژیم غذایی باعث کم شدن اشتها می‌شود. احتمالاً کمبود مس ، مغز را وادار می‌کند دستور پرخوری به بدن بدهد.
چای سبز: چای سبز حاوی ترکیبی است که اشتها را کم کرده و میزان سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد

از ادویه زنجبیل در غذا استفاده کنید. زنجبیل تأثیر زیادی در افزایش سوخت و ساز بدن دارد. می‌توانید از آن به عنوان ادویه غذا استفاده کنید . یا به اندازه یک نخود پودر زنجبیل را در یک کاسه ماست ریخته و بهم بزنید و همراه با غذا میل کنید.

پیاز: پیاز توانایی چربی سوزی دارد. روزی یک عدد پیاز هیچ زیانی به بدن نمی‌رساند. سیر و موسیر نیز از گیاهان هم خانواده پیاز هستند و می‌توانید از آن‌ها نیز استفاده کنید.

روغن ماهی: مطالعات جدید محققان ژاپنی نشان می‌دهد این ماده غذایی نقش مؤثری در کاهش وزن دارد. سلول‌های چربی سفید با ذخیره چربی، مهم‌ترین عامل اضافه وزن، به ویژه در ناحیه شکم و پهلوها هستند. روغن ماهی با تبدیل سلول‌های ذخیره‌ کننده چربی به سلول‌های سوزاننده چربی، سبب کاهش وزن می‌شود .
مصرف زیره ، آب لیمو ، سرکه سیب هم با کاهش اشتها مفید است .

غذاهایی که سوخت و ساز بدن را بالا می برد

رژیم غذایی مناسب شامل حذف مواد غذایی پر کالری مانند غذاهای چرب، غذاهای شیرین، نوشابه و دلسترهای گازدار و سایر نوشیدنی‌های شیرین، چیپس سیب زمینی و پفک می باشد .

جایگزینی برنج با نان سبوس دار مانند نان بربری در وعده های غذایی که کالری زیادی دارد .

گنجاندن سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات، ماهی و لبنیات کم چربی در وعده‌های غذایی .

سخن آخر

بیماری چاقی در همه جای جهان رو به افزایش است. مهمترین دلیل آن مصرف غذاهای پرکالری است. ورزش منظم و مصرف غذاهای سالم، بهترین راه پیشگیری از اضافه وزن و چاقی است. تنها افرادی به جراحی لاغری نیاز دارند که تکنیک‌های رایج درمان چاقی برای آنها موثر نبوده است.
پایان

---

آدرس مطب : اصفهان ، خ شمس آبادی ، روبروی بیمارستان سینا ، اول کوچه 32
تلفن : 32363136 - 031

نظرات کاربران درباره این مطلب :

افسانه [ 1402-06-01 ]
با عرض سلام و احترام خدا قوت خدمت آقای دکتر و پرسنل عزیزشون ، وزن من 80 کیلو بود سه سیکل مراجعه با تزریق اسپرم داشتم ولی باردار نشدم . تا اینکه بالاخره مجبور شدم حدود 9 ماه نیایم و هفت کیلو وزن کم کنم . و بعد با اولین تزریق باردار شدم . خیلی تشکر میکنم از آقای دکتر که باعث شد بعد از چند سال سختی ، دل من و همسرم شاد بشه . صحبت من به مراجعینی که مثل من چاقی ، اضافه وزن دارند اینه که اول چند کیلوئی وزنتان را کم کنید بعد اقدام به آی یو آی با اسپرم اهدایی کنید .

منصوره [ 1402-05-22 ]
با سلام و آرزوی موفقیت روزافزون : من در عرض یکسال شش ماه نزد شما اسپرم اهدایی گرفتم و باردار نشدم . شما همیشه به من می گفتید وزنتان را باید کم کنید تا حامله شوی . ولی من آنچنان چاقی و اضافه وزن را جدی نمی گرفتم . رژیمی که می گرفتم در حدی بود که فقط 1، 2 کیلو کم میکردم . تا اینکه مجبور شدم یکسال نیامدم و در این یکسال 10 کیلو کم کردم و چاقی برطرف شد . بعد که برای تزریق مجدد اومدم ،با اولین تزریق باردار شدم . واقعا به من ثابت شد که چاقی مانع باردار شدن میشه . سپاسگزارم از راهنمایی بجا و درستتان .

نام ( مستعار یا واقعی ) :
تلفن ( اختیاری ) :
ایمیل ( اختیاری ) :
متن پیـام :